AMSTERDAM/LEUVEN – In een gezamenlijk persbericht bevestigen het Amsterdamse Van Gogh Museum en de Leuvense Mark Eyskens Stichting dat een onbekend werk van Vincent Van Gogh ontdekt werd onder het schilderij Ad astra per aspera van de Belgische Minister van Staat Mark Eyskens. Het zou gaan om een sleutelwerk in diens artistieke carrière, geschilderd tijdens een bijzonder turbulente periode in zijn leven.
– Door Jeanne Rossaert-Eyskens –
Ad astra per aspera toont het Leuvense stadhuis in een desolaat sneeuwlandschap. Op de voorgrond banen drie figuren, waarin men zelfportretten herkent, zich moeizaam een weg richting stadhuis. Eyskens schilderde het toen hij in 2001 genadeloos door zijn partij werd opzijgeschoven, na een korte maar succesvolle periode als eerste minister waarin de tegoeden van burgers en banken bij de staat tot ongekende hoogten stegen. “Ad astra is een meesterwerk, zonder enige twijfel”, stelt senator, tv-persoonlijkheid, professor kerkelijk recht, kinderpsycholoog en kunstkenner Rik Torfs. “Van alles en iedereen verlaten behalve zichzelf, zijn herinneringen en zijn ego, doet Eyskens zijn traversée du désert.”
Infrarood-onderzoek heeft nu dus aangetoond dat Eyskens dit werk penseelde over een werk van de Nederlander Vincent Van Gogh, een Korenveld zoals de man er vele maakte, maar waarvoor de opgefokte kunstmarkt, zowel nu als dertig jaar geleden, tientallen miljoenen veil heeft.
“Ik had behoefte aan een tabula rasa,” vertelt Eyskens. “Toevallig vond ik dit doek tussen de spullen van wijlen mijn vader Gaston Eyskens – een interessante man overigens, hij is ook premier geweest maar spijtig genoeg is zijn carrière een beetje vergeten in de schaduw van de mijne – en wist niet dat het om werk van die Nederlander ging.” Het werk van Van Gogh verdween onherroepelijk onder de subtiele stroken van de ex-premier. “Een ramp voor de mensheid, ik weet het,” geeft Eyskens toe. “Als ik het ding toen had verkocht, had ik moeiteloos mijn herverkiezingscampagne kunnen financieren en het land verder doorheen de stormen loodsen. Vtm, de millenniumbug, de bankencrisis en Bart De Wever waren ons bespaard gebleven.”
Eeuwigheid
Ondanks de smeekbeden van Van Gogh-kenners overal ter wereld, is Eyskens niet van plan het Korenveld te laten restaureren. “Wat zou ik nu moeten met dat geld? Mijn politieke carrière is voorbij. Op mijn leeftijd denk je aan je bijdrage tot de eeuwigheid. Het is als kunstenaar dat ik nu de wereld moet dienen.” Rik Torfs treedt hem bij: “Mark heeft gelijk. Er zijn momenteel andere talenten beschikbaar om van de christen-democratie weer een stralend licht te maken.”
UPDATE: Uit hernieuwd onderzoek van het oeuvre van Mark Eyskens zou blijken dat de onvermoeibare meester nog een ander werk overschilderde. Het zou gaan om een vroege Karel De Gucht. (JR)
