Schuld afkopen straks voor iedereen betaalbaar

BRUSSEL – Dat de wet op minnelijke schikkingen binnenkort zal worden aangepast, wordt een steeds plausibeler scenario. Je schuld afkopen zou geen privilege van de rijken mogen zijn, klinkt het over de partijgrenzen heen.

De wet op minnelijke schikkingen laat de openbare aanklager toe om verdachten van een misdrijf verval van strafvordering voor te stellen in ruil voor een tegenprestatie, meestal in de vorm van een geldsom. Aangezien kleine of arme criminelen die geldsom vaak niet kunnen betalen, zijn het in de praktijk vooral kapitaalkrachtige verdachten die op die manier hun schuld kunnen afkopen. “Eigenlijk is het een vorm van klassenjustitie”, oordeelt staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (sp.a). “En dat is een moderne rechtstaat onwaardig. Als rijke witteboordencriminelen mits een boete met een blanco strafblad kunnen wegkomen, dan moeten ook Roemeense gauwdieven en jonge vandalen of arme winkeldieven dat kunnen.”

Er gingen stemmen op om de afkoopwet in zijn geheel af te schaffen, maar daar was over de partijgrenzen heen geen draagvlak voor. “Laat ons eerlijk zijn, de wet brengt heel wat geld in het laatje”, vindt Lode Vereeck (Open Vld), dankzij wiens inspanningen de verruimde wet op minnelijke schikkingen grotendeels tot stand kwam. “Bovendien zou het het gerecht handenvol geld kosten om de financiele experten in te lijven die in staat zijn complexe fiscale dossiers zonder procedurefouten af te handelen. We moeten het kind dus niet met badwater weggooien.”

Integendeel. De wet moet nog meer worden verruimd, zodat ze nog meer opbrengt, vindt Vereeck. “Elke rechtsonderhorige moet op dezelfde manier behandeld worden, daar ben ik het mee eens. Maar waarom zouden we alle criminelen vervolgen als we hen in plaats daarvan hun vrijheid kunnen verkopen? Het is een efficiënte manier om de overbevolking in de gevangenissen te bestrijden, en de overheid verdient er een aardige stuiver aan op de koop toe.”

Sociale correctie

Als de afkoopsom sociaal gecorrigeerd wordt, is Groen bereid om de voorstellen te steunen vanuit de oppositie en lijkt niets de aanpassing van de wet op minnelijke schikking nog in de weg te staan. “Gauwdieven en kleine inbrekers hebben het vaak niet erg breed”, vindt Groen-voorzitter Wouter Van Besien. “Het kan niet de bedoeling zijn dat een eventuele vrijspraak hen in nog grotere armoede doet belanden. Daarom willen wij dat arme misdadigers minder betalen dan rijke criminelen, en het moet ook mogelijk zijn om hun schuld gespreid in de tijd af te kopen, bijvoorbeeld met een afbetalingsplan waarbij ze dan maandelijks minder schuldig worden tot ze helemaal niets meer hebben mispeuterd. Je schuld afkopen mag immers geen privilege van de rijken zijn. Alle criminelen hebben recht op een blanco strafblad.”