Omar (21) is een transmigrant: ‘Ik ben geboren in een verkeerde nationaliteit’

BRUSSEL – Omar Karongo is een jonge Soedanees die door vrijwilligers is opgevangen. De jongeman is een zogenaamde transmigrant: hij voelt zich niet thuis in zijn eigen nationaliteit. 

“Ik ben geboren in Soedan. Ik zie er uit als iemand uit Soedan. Ik heb een Soedanees paspoort. Maar diep vanbinnen heb ik altijd geweten: ik ben een Belg”, vertelt Omar.

Opgroeien als Belg was niet gemakkelijk in het rurale gebied waaruit Omar afkomstig is. “Wij hadden nog nooit van België gehoord, laat staan van transmigranten. Maar ik voelde wel van kindsbeen af dat ik anders was. Terwijl de andere kinderen op school aan het voetballen waren, was ik stiekem Nederlands, Frans en Duits aan het leren. Mijn broers lachten me uit omdat ik naar Admiral Freebee luisterde”, getuigt Omar.

Ook met zijn ouders kon Omar niet praten over zijn gevoelens. “Wij aten thuis dag in dag uit Asseeda, een fletse, dikke pap van sorghum. Ooit heb ik mijn moeder gevraagd of ze eens stoofvlees met frieten wou maken. Ze heeft me in mijn gezicht uitgelachen.”

“Mijn vader heeft me eens betrapt met een shirtje van de Rode Duivels voor de spiegel. Hij heeft me toen zo hard geslagen dat ik er een gescheurd trommelvlies aan overhield”, snikt Omar. “Hoe zeer ik ook wou terugslaan, ik kon alleen maar braaf mijn andere wang aanbieden. Ik ben, tenslotte, een Belg.”

Toen Omar zeventien was, verzamelde hij uiteindelijk al zijn moed om zijn ouders te vertellen dat hij niet de zoon was die ze dachten te hebben. “Dat was niet makkelijk. Zij hadden immers een heel andere toekomst voor mij in gedachten. Ik moest een gezin stichten in een hut hier in het dorp en op het veld werken. Maar ik droomde van een nine-to-five bij een verzekeringsagent, en een villa met een kantelpoort.”

Genezen

Omars moedige getuigenis oogstte alleen maar onbegrip. “‘Ben je gek? Wie wil er nu in godsnaam een Belg zijn, domme jongen?’, zei mijn grootmoeder. Ze heeft mijn ouders aangeraden om me naar de imam te sturen. Om me te genezen, kun je je dat voorstellen? ‘Dat is maar een fase”, zei ze. ‘Dat waait wel over’.”

Om aan de gevaarlijke duiveluitdrijving te ontsnappen, en ook omdat hij als Belg vervolgd kon worden in Soedan, is de jongeman moeten vluchten. Hij trok naar Libië, waagde de gevaarlijke oversteek naar Europa, en trok noordwaarts om zijn droom na te jagen en eindelijk te worden wie hij altijd was: een Belg. “Zodra ik voet zette in het Maximiliaanpark wist ik: dit is thuiskomen. Ik ga hier nooit meer weg.”

Zoals Omar zijn er naar schatting miljoenen mensen in Afrika. De jongeman hoopt dan ook dat zijn getuigenis het taboe rond deze psychologische problematiek kan doorbreken. “Niemand zou zijn nationaliteit als een gevangenis moeten ervaren. Niemand zou, zoals ik, zijn leven moeten riskeren om het paspoort te verkrijgen waarvan hij, diep in zijn binnenste, altijd heeft gevoeld dat hij het heeft gehad.”