ANTWERPEN – De informateursnota die N-VA-voorzitter Bart De Wever heeft geschreven als basis voor de Vlaamse regeringsonderhandelingen, wordt integraal gecanoniseerd als een van de meesterwerken uit de Vlaamse belletrie.
Literatuurwetenschappers huldigen het pareltje als een schoolvoorbeeld van Vlaamse romantiek en activistisch expressionisme. “Het is retoriek vol overspannen woordenpraal en gezwollen beelden, waarvoor De Wever zichtbaar leentjebuur speelt bij zijn grote voorbeelden Wies Moens en Cyriel Verschaeve”, aldus professor emeritus Moderne Nederlandse Letterkunde Hugo Brems.
Brems roemt de stilistische vastberadenheid waarmee De Wever zijn droom van een welvarend en weerbaar Vlaanderen in kloeke, puntige zinnen giet. “‘We geloven in onszelf / in onze talenten / en onze mogelijkheden. / Middelmatigheid is onze vijand’ refereert fijntjes naar de expressionistische interbellumlyriek, met zijn onwankelbare geloof in de maakbaarheid van mens en maatschappij”, vindt Brems.
Andere passages doen dan weer heel hard denken aan de klassieke, negentiende-eeuwse, Vlaamse romantiek volgens de professor. “Het werkstuk staat bol van de referenties naar een verleden dat op een of andere manier grootser, meer opwindend en heldhaftiger was dan het huidige tijdperk. Want als ‘we onze Vlaamse vleugels / in alle vrijheid kunnen uitslaan / […] dan zal ‘Vlaanderen weer schitteren / als een parel.’, zo klinkt het. We lezen gelijkaardige verzuchtingen bij Albrecht Rodenbach, Hendrik Conscience of Guido Gezelle.”
Toch maakt De Wever ook gebruik, allicht tot zijn eigen consternatie, van postmoderne literaire technieken. “Met de passage ‘ ’t Zijn weiden als wiegende zeeën / die groenen langs stroom en rivier / hier vredige dorpjes, daar steden’, een tekst van Willem Gijssels, laat de N-VA-voorzitter zien dat hij niet vies is van enige intertekstualiteit”, betoogt Brems. “Bovendien is de hele tekst erg meta: in een bepaalde strofe wordt opgeroepen tot de vorming van een Vlaamse Canon, maar tegelijkertijd straalt de hele tekst uit dat die Vlaamse Canon al grotendeels vastligt. Zulke subtiele grapjes wijzen op de superieure intelligentie van de auteur”, besluit Brems.
Met een canon op een mug schieten, noemen ze dat. Enfin, het gaat als een boemerang terugkomen want uit de startnota blijkt dat niet alleen nieuwkomers maar ook ‘onze eigen mensen’ de canon op de schoolbanken moeten leren. Enfin, als er meer in gaat staan dan ‘Het leven en de dood in den ast van Frank en Simonneke, Markske en Bieke en Suske en Wiske’ dan zijn we goed gesjareld, gejost én gebart.
Tijdens de verkiezingen heb ik alleen maar gehoord van stemmencanonnen. De meeste zijn uiteindelijk uitgedraaid op een soort waterpistool, veel kruit komt er niet meer aan te pas. Elkaar natspuiten en dat is het dan. En dan maar komen klagen bij mama ” Waarom ween je Tommeke ? Bartje en Theooke hebben me natgespoten en ik mag niet meespelen! “
… opwindend met Suske, zeg dat wel; en straks komt de vraag zoals deze van de Voorzitter van een lezersvereniging in de 60 ‘er jaren ergens in de Kempen … Tot welke klasse van de bevolking gaan wij ons richten; een vraag die overduidelijk niet was bedoeld voor de arbeidersklasse!
Gewone mensen, gedwee en sympathiek.
Ten minste beloofde Hitler de mensen nog een Volkswagen.
Vooraan in de canon moet opgenomen worden, hoe wij de kunst (hebben) verstaan om compromissen te sluiten, want die kunst dreigt helaas met de roepers-generatie helemaal verloren te gaan.
Oh here I come, with my Vlaams Kanon.